Üroloji, tıpta idrar yolları ile erkek cinsel organlarına ilişkin hastalıkları ele alan bilim dalıdır. Üroloji kapsamına birçok organ ve sistem dahil olur. Başta idrar yolu sistemi içinde yer alan böbrekler, üretra ve mesaneden söz etmek mümkündür. Erkekler için bu sisteme prostat, testisler ve penis de dahil edilir. Dolayısıyla burada yer alan, gelişen ve kişide bir hastalığa sebep olan durumların tamamı üroloji kapsamındadır.
Ürologların sıklıkla karşılaştığı hastalıklar arasında ise böbrek taşı, idrar yolu enfeksiyonları, erkeklerde prostat kanseri ve idrar kaçırma vardır. Ayrıca tam olarak üroloji alanına girmeyen ürüme kanallarındaki iltihaplar ve doğumsal anormal durumlar da ürologlar tarafından ele alınır. Üroloji alanında ele alınan bu hastalıkların erken teşhis ve tedavisi oldukça önemlidir. Hastalık tespit edildikten sonra gerek cerrahi alanda gerekse tıbbi seçeneklerle birçok tedavi yöntemi üroloji kapsamında uygulanabilir.
Üroloji hakkında daha detaylı bilgiler aşağıdaki başlıklarla açıklanacaktır:
Üroloji Hangi Hastalıklara Bakar?
Üroloji alanında bakılan hastalıklar çok çeşitlidir. Bu tıp dalı kapsamında direkt üroloji alanında ya da dolaylı yoldan üroloji alanına giren hastalıklar tedavi edilir. Kadın, erkek ve çocuklar için karşılaşılan üroloji hastalıkları çeşitlilik gösterebilir. Özellikle erkek cinsel organlarında farklı hastalıklara denk gelinebilir. Ürolojide karşılaşılan hastalıklar arasında şunlar vardır:
Böbrek kanseri
Böbrek taşları
İdrar kaçırma
İdrar yolu enfeksiyonları
Prostat kanseri
Testis torsiyonu
Mesane kanseri
Akut böbrek yetmezliği
Addison hastalığı
İdrar kesesi sarkması
İdrar yollarında darlık
Genital siğiller
Gece altını ıslatma (enürezis nokturna)
Vezikoüreteral reflü
Ürolojide Tanı Yöntemleri
Birçok tıp dalında olduğu gibi ürolojide de hastalığın teşhisi, tedavi sürecindeki başarı için oldukça önemlidir. Özellikle kişilerin belirtileri fark edip doktora başvurduklarında bu tanı yöntemleri uygulanarak hastalık hakkında fikir edinilir. Hastalığı tespit etmek için ise birçok tanı yöntemine başvurulur. Bunlar arasında sıklıkla şu gibi tanı yöntemleri kullanılır:
Fiziksel muayene
Fiziksel muayene, hastayla doktorun ilk defa karşılaştığı anda gerçekleşir. Hasta, doktora şikayetlerini ve yaşadıklarını iletir. Doktor bu noktaları detaylı şekilde dinledikten sonra hasta vücudunu inceler. Herhangi bir anormalliğin olup olmadığını anlamaya çalışır. Bu esnada notlar alır. Fiziksel muayene esnasında şu gibi hastalıklar ilk anda gözlemlenebilir:
Üreme organlarında herhangi bir anormalliğin olup olmadığı
Testis torsiyonu
Testislerde kanser olup olmadığı
Kadınlarda ciltte bir lezyon olup olmadığı
İdrar ve kan testleri
Fiziksel muayeneden sonra hastadan idrar ve kan testi istenir. Ürolojide tanı yöntemleri arasında idrar ve kan testleri çok değerli sonuçlar verir. Bu testlerin detaylı bir şekilde incelenmesiyle hastalık belirtilerinin neyden kaynaklandığı tespit edilir.
İdrar analiziyle idrarın rengi, kokusu, yoğunluğu ve idrarda kanın olup olmadığına bakılır. İdrar yolu enfeksiyonları, böbrek taşı ve diyabet idrar testiyle görülebilir. Ayrıca böbreklerin ne kadar iyi işlediği bu testlerle anlaşılır. Kan testlerinde de alyuvar hastalıkları, anemi ve kan kanserleri tespit edilebilir.
Radyolojik testler
İdrar yollarında yaşanan sorunun tespiti için radyolojik testlere başvurulur. Bu testler aracılığıyla sorunun neyden kaynaklı olduğu ve hastalığın ne kadar ilerlediği daha iyi tespit edilebilir. Röntgen, manyetik rezonans görüntüleme (MRI), bilgisayarlı tomografi (BT) ve ultrason; radyolojik testler arasında sıklıkla başvurulan yöntemlerdir.
Radyolojik incelemelerle böbrek taşları, böbrek yetmezliği, böbrek kanseri, idrar yolu enfeksiyonları ve prostat kanseri tespit edilebilir.
Endoskopi
Fiziksel muayene, kan testleri ve radyolojik testlerle keşfedilmeyen noktaları daha iyi anlayabilmek için endoskopiye başvurulur. İdrar yolu endoskopisi, idrar yolları içinde küçük bir kameranın geçerek doktorun sorunları daha yakından tespit etmesini sağlayan bir yöntemdir. Bu yöntemde anormallikler yerinde tespit edilir ve tedavi planı çok daha netlik kazanır.
Endoskopi ile hastada kanama, bağırsaklarda polipler ve gastrit tespit edilebilir. Ayrıca radyolojik testlerle anlaşılan kanserlerin yeri tam olarak belirlenebilir.
Biyopsi
Üroloji tanı yöntemleri arasında yer alan biyopsi, özel bir iğne aracılığıyla hastalığın seyrettiği noktadan fiziksel olarak parça alınmasını içeren işlemdir. Özellikle prostat biyopsisi sıklıkla uygulanır. Ardından alınan parça özel olarak incelenir ve kanserli hücrelerin olup olmadığı tespit edilir. Biyopsi ile şu gibi hastalıklar tespit edilebilir:
Ürodinami testi
İdrar kaçırma ya da mesane sarkması gibi hastalıkların tespiti için ürodinami testi sıklıkla kullanılır. Bu testte vücutta herhangi bir kesi yapılmaz. Yalnızca iki adet basınç ölçer ile mesane ve makatın kas hareketleri kaydedilir. Ardından bu veriler incelenerek nasıl bir tedavi planı hazırlanacağı üzerine çalışılır.
Genetik testler
Erken tanı ve tedavi için genetik testler de uygulanır. Bu testler aracılığıyla prostat kanseri riskini tespit etmek mümkündür. Test sonucunda herhangi bir risk varsa ilgili kişiler yakın takibe alınır ve kanser başlarsa direkt tedavi planına dahil edilirler.
Üroloji, idrar yollarında ve erkek cinsel organlarında gerçekleşen hastalıkları tespit ve tedavi etmek için geliştirilen bir daldır. Bu dal aracılığıyla hastalıkların araştırılması ve diğer dallarla entegre bir çalışma yürütülmesi önemlidir. Kişiler hastalık belirtilerini deneyimlediklerinde bu dala başvurarak tedavi olurlar.
